Ötzi Oostenrijk 3300 vC

Ötzi ontdooid
Samadelli’s collega is de plaatselijke patholoog-anatoom Eduard Egarter Vigl, een man die hier als Ötzi’s ‘huisarts’ wordt aangeduid. Egarter Vigl onderwerpt de mummie aan porren en prikken die een geoefende, soms bruuske vertrouwdheid verraadden, terwijl een handvol andere wetenschappers zich in de tjokvolle ruimte voorbereidt op iets ondenkbaars: het ontdooien van de ijsman. De volgende dag, in een gehaaste opeenvolging van chirurgische ingrepen vergelijkbaar met de drukte rond een echte operatie, voeren de experts de eerste volledige autopsie op de ontdooide mummie uit, in de hoop nieuwe antwoorden te vinden op de vragen wie Ötzi was en hoe hij zo’n gewelddadige dood stierf.
Ötzi’s laatste maaltijd (interview)

Professor Oeggl, hoe zag Ötzi’s laatste maaltijd er uit?
We hebben in zijn maag sporen van vlees, vet en verschillende soorten plantaardig weefsel gevonden. Het plantaardig weefsel bestond voornamelijk uit fruitschillen en zaadvliezen. Dit lijkt er op te wijzen dat de laatste drie maaltijden van Ötzi uit vlees met brood bestonden.
U heeft het over de laatste drie maaltijden, u weet dus zelfs wat hij de maaltijden daarvoor heeft gegeten?
Ja, we weten uit een eerder onderzoek dat het verteerde voedsel in Ötzi’s maag-darmstelsel afkomstig is van minstens drie maaltijden. In de eerste maaltijd at hij steenbok, de volgende maaltijd at hij hert, en de laatste maaltijd at hij weer steenbok. Over het algemeen genomen dus een gebalanceerd dieet, afkomstig uit verschillende bronnen. Het was met name interessant om restanten van een made te vinden tussen het hertenvlees. Dat vlees was waarschijnlijk niet vers.
Zou dat kunnen betekenen dat hij voorraden mee had?
Dat zouden we op basis van de made in zijn maag inderdaad kunnen aannemen. Maar op de plek waar de IJsman in 1992 werd gevonden is ook een stukje verkoold steenbokbot aangetroffen, wat er op zou kunnen wijzen dat hij ter plekke vlees heeft bereid. Het is een beetje een raadsel: aan de ene kant hebben we een stukje verkoold steenbokbot gevonden, aan de andere kant we hebben geen concreet bewijs van een kampvuur aangetroffen. Bovendien had Ötzi geen werkende pijl en boog mee, dus als het vlees vers was, hoe is hij er dan aangekomen?
Kunt u aan de hand Ötzi’s dieet vaststellen om wat voor man het gaat, of hij bijvoorbeeld een simpele herder was of wellicht het hoofd van een stam?
Nee, we weten veel te weinig over eetgewoonten in die tijd om zoiets hard te kunnen maken. In een modern kookboek kun je recepten vinden die populair zijn onder mensen met weinig geld. Er zijn ook gerechten die kenmerkend zijn voor de bovenlaag van onze samenleving. Helaas hebben we geen Neolitisch kookboek. We weten dus ook niet veel over de variatie in eetgewoonten in die tijd. Op basis van mijn bevindingen durf ik dus echt geen beweringen te doen over Ötzi’s sociale status.